Bởi vì nói một cách ngắn gọn– cơ chế sinh học bàn chân của bạn ảnh hưởng rất lớn đến đầu gối, hông, xương chậu và cột sống của bạn, đến nỗi ngay cả cho dù bạn dành 5 giờ một tuần tập Pilates với giáo viên chuyên nghiệp, cơ thể bạn sẽ không thể thay đổi nhiều nếu thời gian còn lại bạn sử dụng loại giày làm hạn chế vận động, gây áp lực quá mức lên ngón chân cái (nền tảng của cơ chế sinh học dáng đi), chèn ép các cơ và dây thần kinh.
Phục hồi và duy trì đôi chân khỏe mạnh là điều thực sự đơn giản. Bạn có muốn biết bí quyết là gì không? Đó chính là: hãy sử dụng đôi chân của bạn theo đúng cách mà tạo hoá đã thiết kế ra chúng. Khá đơn giản phải không? Hãy cùng tìm hiểu thêm qua những thông tin dưới đây:
Qua hàng triệu năm, đôi bàn chân của chúng ta đã thích để có thể hoạt động tối ưu mà không cần bất cứ thứ gì che phủ. Trên cơ sở đó, bất cứ lúc nào bạn cũng có thể đi chân trần (trong nhà, , ở văn phòng hay các phòng tập thể dục), vậy nên, bạn hãy đi chân trần càng lâu càng tốt.
Như thế, để bảo vệ cho đôi chân khỏi bị các vật sắc nhọn làm tổn thương hay nhiệt độ bên ngoài, chúng ta phát minh ra giày dép và những thứ để che chắn cho đôi chân. Tuy nhiên, những năm gần đây, giày dép – từ mục đích ban đầu được thiết kế ra với mục đích bảo vệ cho đôi chân – giờ lại trở thành thứ gây hại. Những đôi giày hẹp, mũi cứng, dốc, hoặc những đôi giày có đệm bỗ trợ ngày càng trở nên phổ biến và chúng khiến ta phải trả giá bằng chính sức khoẻ đôi chân của mình.
Vậy, giải pháp cho điều này là gì? Hãy chọn những đôi giày dép thuận tự nhiên – là những đôi giày không làm hỏng chân của bạn và cho phép đôi bàn chân được hoạt động giống như khi bạn đi chân trần trên mặt đất. Dưới đây là một số cách mà bạn có thể dễ dàng ghi nhớ về đặc điểm bàn chân để có thể xác định loại giày nào sẽ phù hợp cho đôi chân của bạn:
Bàn chân bẹt (bàn chân không có vòm)
Bàn chân linh hoạt (có khả năng uốn, vặn, gập)
Bàn chân mỏng (càng có nhiều khoảng cách giữa gan bàn chân và mặt đất, bộ nào sẽ càng có ít thông tin hơn về địa hình mặt đất)
Bàn chân bè (ngón chân cái là phần rộng nhất của một bàn chân khoẻ mạnh tự nhiên. Phần lớn giày thường ép bàn chân của ta từ hai bên, đặc biệt ở vị trí ngón cái và điều này gây ra hậu quả là gây biến dạng ngón cái, sụp vòm bàn chân hay u dây thần kinh …)
Vậy giày dép thuận tự nhiên (hay còn gọi là giày chân không/ giày tối giản) là gì?
Có thể bạn sẽ cho rằng mọi đôi giày được tạo ra đều vì mục đích mang lại cho bạn đôi bàn chân khoẻ mạnh, tư thế đúng và vận động dễ dàng; tuy nhiên, trên thực tế, ngay cả những đôi giày hiện đại nhất cũng không thể mang hình dáng của đôi chân tự nhiên và chính sự không phù hợp này đã gây cho chúng ta những vấn đề lớn (cho dù bạn có nhận ra hay không)
Con người tiến hoá để có thể đi chân trần và đó cũng là cách mà đôi chân của chúng ta hoạt động tối ưu. Bàn chân tự nhiên sẽ rộng và đẹp khi chúng ta đứng thẳng, các cơ bàn chân hoạt động mạnh mẽ để hỗ trợ cho sự ổn định của bàn chân, những cơ ở cổ chân hấp thụ các lực tác động của các hoạt động (ví dụ như khi bạn chạy bộ). Giày dép thuận tự nhiên cho phép đôi chân của bạn có thể hoạt động giống như khi bạn đi chân trần, đồng thời mang lại lợi ích: bảo vệ cho đôi bàn chân bạn khỏi những chấn thương.
Tại sao bạn nên quan tâm đến việc chuyển sang sử dụng giày dép thuận tự nhiên?
Phần lớn mọi người khi nghe đến việc đi chân trần trên mặt đất, họ sẽ lien tưởng ngay đến các em bé hoặc dân hippy (chỉ những thanh niên nổi loạn, bỏ cuộc sống hiện đại để quay về với thiên nhiên). Dành thời gian đi chân trần hoặc sử dụng giày dép thuận tự nhiên mà có vẻ trông hơi khác thường lại giúp cho bạn tránh được những đôi giày dép không phù hợp đang thống trị thị trường giày dép toàn cầu ngày nay.
Giày dép kém chất lượng là nguyên nhân chính và phần lớn cũng là nguyên nhân trực tiếp gây ra các vấn đề với đôi chân của chúng ta. Hầu hết các loại giày đều quá hẹp (nguyên nhân chính gây ra biến dạng ngón cái), có gót nâng (làm ngắn bắp chân và hạn chế khả năng vận động của cổ chân), có vòm hỗ trợ (làm suy yếu các cơ hình thành vòm tự nhiên của bànchân) và làm mất đi khả năng cảm nhận của bàn chân với mặt đất vì có một lớp đệm dày (điều này không cần thiết và trên thực tế là có hại cho đôi chân khi đi bộ và đặc biệt là khi chạy).
Nếu bạn bị đau chân (bao gồm biến dạng ngón cái, đau nhức bàn chân, chuột rút bàn chân, viêm cân gan chân và đặc biệt là viêm xương khớp) và hiện không sử dụng giày dép thuận tự nhiên, bạn có thể chắc chắn rằng đó là lý do chính khiến bạn bị đau chân. Chỉ đứng sau các vấn đề về hông do ngồi nhiều và ảnh hưởng của điều đó đến sự ổn định của chân (sẽ đề cập ở phần sau), đôi giày mà bạn đi chính là yếu tố quyết định chính đến sức khỏe bàn chân và chất lượng vận động của bạn. Giày dép hiện đại đang giết chết đôi chân của chúng ta và trên hết, bạn cần hiểu đôi chân của chính mình xem chúng hoạt động thế nào. Đừng ưu tiên thời trang hơn sức khoẻ đôi chân của bạn.
Vậy đôi giày tôi đang đi tệ đến mức nào?
Hầu hết mọi người đều cho rằng một đôi giày có phần đệm sẽ hỗ trợ tốt cho bàn chân và điều đó cho thấy chúng ta chưa hiểu rõ về cơ chế sinh học bàn chân và sức mạnh quảng cáo của ngành công nghiệp giày thể thao như thế nào. Sự hỗ trợ vòm chân (hay còn gọi là “kiểm soát chuyển động”) trong giày làm suy yếu các cơ hình thành vòm tự nhiên của bàn chân và là nguyên nhân chính gây ra hội chứng bàn chân bẹt. Đệm trong giày ức chế các phản hồi cảm giác thích hợp từ mặt đất để hướng dẫn chuyển động tối ưu cho chân. Trong trường hợp chạy, đệm gót chân là lý do chính tại sao mọi người lại tiếp đất bằng gót chân – lý do chính gây ra 75% các chấn thương cho các vận động viên chạy hàng năm
Có thể hiện tại ban không bị đau chân hay các vấn đề liên quan đến chân nhưng nếu bạn thường xuyên đi giày dép có gót cao, hỗ trợ vòm và gây chèn ép ngón chân thì rồi sẽ đến lúc bạn gặp phải các vấn đề về chân. Giày cao gót trông thì có vẻ đẹp, nhưng nếu sử dụng chúng trong một thời gian dài, nó sẽ ảnh hưởng đến tư thế và cấu trúc của bàn chân – từ đó sẽ dẫn đến những vấn đề lớn hơn như bạn có thể thấy ở những hình ảnh dưới đây:
Liều lượng chính là điều gây ra sự nguy hiểm: cũng giống như việc nấu ăn thì cần sử dụng muối (để cung cấp các khoáng chất quan trọng) nhưng nếu cho quá nhiều thì sẽ có hại. Tương tự như thế với đôi giày mà bạn sử dụng – bạn có thể đi một đôi giày cao gót tuyệt đẹp hoặc những đôi giày hẹp mà không ảnh hưởng gì nhiều trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, nếu sử dụng chúng trong thời gian dài, bạn sẽ gặp những vấn đề nghiêm trọng.
Chân của tôi không đau, vậy tại sao lại phải đổi loại giày?
Hầu hết những người bị rối loạn chức năng bàn chân đều không bị đau chân. Thế nhưng, nếu bạn bị bàn chân bẹt, thì chỉ sau một thời gian thôi, bạn sẽ cảm thấy đau. Tại sao lại như vậy? Bởi vì vòm bàn chân là chìa khóa để có một bàn chân ổn định và cho thấy hông của bạn đang hoạt động tối ưu và các cơ bên trong bàn chân đang hoạt động để tạo sự ổn định và bảo vệ cơ không bị căng quá mức. Bạn càng dành nhiều thời gian đi giày dép cứng, có nhiều hỗ trợ thì bạn càng có nhiều khả năng bị đau chân.
Cũng giống như việc đợi cho xe hỏng rồi mới mang đi sửa, để cho chân đau rồi mới tìm cách khắc phục là điều không nên. Chúng ta có thể khắc phục vấn đề trước khi nó trở nên trầm trọng bằng cách tìm hiểu về đôi chân của bạn, tập luyện sức mạnh và khả năng vận động của chân, dành nhiều thời gian hơn để đi chân trần và chuyển sang sử dụng giày dépthuận tự nhiên.
Bắt đầu hành trình để có đôi chân khoẻ mạnh
Nhiều năm sử dụng những đôi giày truyền thống với phần hỗ trợ vòm, đệm dày và mũi giày hẹp làm thay đổi cấu trúc bàn chân của chúng ta và khiến chúng trở nên cứng và yếu. Một phần quan trọng của giải pháp cho các vấn đề về chân và ngăn ngừa chúng trong tương lai là chuyển sang giày dép thuận tự nhiên để đôi chân của bạn trở nên linh hoạt và chắc khỏe trở lại.
Đối với nhiều người, việc thay đổi đột ngột sẽ đồng nghĩa với việc đau chân, các vấn đề về đầu gối và khó chịu ở chân, vì vậy nhóm của chúng tôi tại TFC đã tổng hợp trang này để giúp hướng dẫn bạn thực hiện thay đổi. Những đôi giày thuậntự nhiên giúp tăng cường sức mạnh cho đôi chân của bạn, cải thiện dần tư thế bàn chân và giúp não nhận được các tín hiệu cảm giác quan trọng từ mặt đất, những tín hiệu quan trọng cần thiết cho chuyển động tối ưu nhưng bạn cần phải dễ dàng tiếp nhận chúng dần dần. Lắng nghe cơ thể của bạn, bởi vì sự đau nhức và khó chịu chính là dấu hiệu để bạn nhậnbiết mình đang làm quá sức.
Hãy cẩn thận trong cách chọn giày dép, và hẹn gặp bạn ở Emma Pilates!
